Titel
Beeld van de Godin van de Vrijheid
Vervaardiger
Objectnummer
1850
Beschrijving
Symbool van de Franse onderdrukking
Roermond kreeg dit beeld in haar midden – op de Markt – enkele jaren nadat de Fransen in 1794 de Zuidelijke Nederlanden hadden ingelijfd. Het beeld symboliseert de vrijheid, die is uitgebeeld als een godin. Het boek waar haar rechterhand op leunt, is de Franse grondwet van ‘het jaar 8’. De Fransen voerden een nieuw stelsel van maten en gewichten in – de meters en grammen die wij nog steeds gebruiken – maar ook een nieuwe kalender – die na een paar jaar weer werd afgeschaft. Die begon op de stichtingsdag van de Franse republiek, 22 september 1792. ‘Het jaar 8’ komt dus overeen met 1799-1800. De nieuwe jaren hadden twaalf maanden, die elk bestonden uit drie ‘decades’ van tien dagen, aangevuld met vijf of zes ‘sansculottides’ om het jaar vol te maken.
De vrijheid die het beeld ‘beloofde’, viel trouwens tegen. De militaire dienstplicht werd ingevoerd en de katholieke godsdienst werd onderdrukt. Zo moesten heiligenbeelden in de openbare ruimte worden afgebroken of afgedekt. Het Christoffelbeeld op de toren van de kathedraal werd aangepast. Op de staf van Christoffel werd een rode Frygische muts geplaatst, dezelfde muts als op de staf van de Godin van de Vrijheid.
In de tijd dat Roermond deel uitmaakte van de Franse Republiek, kreeg Henricus Bauer de opdracht voor dit beeld van de ‘Godin van de Vrijheid’, het nieuwe symbool van de Franse staat. De Franse maagd met speer en Frygische vrijheidsmuts staat ook bekend als Marianne en wordt nog altijd afgebeeld op Franse postzegels en euromunten. Haar hand rust op een boek met opschrift ‘Constitution de l’an 8’ (grondwet van het jaar 8).
Het beeld figureerde in een feest ter herdenking van de stichting van de Republiek, gevierd op 1 vendemiaire an VIII (23 september 1799). Na een optocht van autoriteiten, scholieren en een muziekgezelschap kwam men bij elkaar op de Markt van Roermond waar het beeld stond temidden van vier piedestals met piramide, versierd met de republikeinse kleuren.
Het opschrift op het boek zal oorspronkelijk ‘Constitution de l’an 3’ (1795) geweest zijn, want die grondwet was najaar 1799 nog van kracht. De grondwet van het jaar 8 trad pas in werking na de staatsgreep 9 november 1799, die Napoleon aan de macht bracht.
Objectnaam
Datering
1798
Materiaal
Afmetingen
hoogte: 220.0 cm
breedte: 53.0 cm
diepte: 117.0 cm