Titel
Inhoudsmaten Nederlands metriek stelsel
Vervaardiger
Objectnummer
6640
Beschrijving
Tot de rand gevuld
½ Nederlandse mud, 2 Nederlandse schepel, 10 Nederlandse kop. Deze aanduidingen staan op enkele van de maatbekers die in de negentiende eeuw gemaakt zijn door de Roermondenaar H.J. Janssens. Mooi van vorm en kleur en gebruikt om droge stoffen af te wegen. Vanaf de Franse tijd (1795) werd in Roermond het metriek stelsel ingevoerd: de meter, de liter en de kilo. Voorheen was er een ratjetoe aan maatsystemen geweest. De inhoud van een schepel bijvoorbeeld was per gewest verschillend – ergens tussen 29 en 34 liter. Niet handig in het handelsverkeer dus.
Koning Willem I voerde in 1816 een stelsel in waarbij de nieuwe Franse maten werden voorzien van historisch-Nederlandse namen zoals voet, kop, el en roede. De inhoud van de maatbeker met het bordje ‘10 Nederlandse kop’ was 10 liter. ‘2 schepel’ was hetzelfde als 20 liter, want schepel was de nieuwe aanduiding voor 10 liter (bij droge stoffen). Nogal een verschil met de oude schepel.
Toen in 1815 met de val van Napoleon een eind kwam aan de Franse tijd werd overal in Europa het door de Fransen ingevoerde metriek stelsel weer afgeschaft. Dit stelsel van maten en gewichten was echter eenvoudiger en samenhangender dan de traditionele maatstelsels en bovendien uniform. Het metriek stelsel werd daarom al gauw weer overal heringevoerd.
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden vormde een uitzondering. Daar bleef het metriek stelsel gehandhaafd, waarbij alleen de benamingen meter, liter enzovoort werden vervangen door oud-Nederlandse namen. In 1870 werden deze namen weer afgeschaft en in 1937 zelfs verboden.
Zie nrs. 3045-3046 en 3048-3055.
Objectnaam
Datering
1835 - 1870
Materiaal
Techniek
Opschriften / merken
Koperen plaatjes met maat, naam, plaats